Niedokrwistość, zwana również anemią, jest powszechnym schorzeniem, które najczęściej jest wynikiem niewystarczającej ilości żelaza w przyjmowanym pożywieniu. Jednakże, istnieją także inne przyczyny, takie jak niedokrwistość hemolityczna, aplastyczna lub ta powodowana przez przewlekłe dolegliwości. W każdym przypadku, leczenie musi być dostosowane do konkretnego typu anemii.
W stanie anemii, poziom hemoglobiny oraz liczba erytrocytów zdecydowanie spada poniżej normy, co różni się w zależności od płci pacjenta. Możemy wymienić kilka przyczyn takiego stanu:
Możliwe jest to na skutek krwotoku lub długotrwałego krwawienia – szybkie ujawnienie się objawów następuje po nagłych, dużych utratach krwi (najczęściej po urazie), a reakcja organizmu obejmuje między innymi przyspieszenie bicia serca oraz pocenie się. Krwawienie trwające dłuższy czas, zazwyczaj przez układ pokarmowy, prowadzi do anemii spowodowanej niedoborem żelaza.
Niedostatek żelaza jest najpowszechniejszą przyczyną anemii. Powoduje on utrudnienie w tworzeniu hemoglobiny, co skutkuje powstawaniem mniejszych erytrocytów z niewielką ilością tego białka. Pojawia się to przy niewłaściwej diecie (jak np. wegetariańska), krwawieniach przewlekłych z układu pokarmowego, obfitych menstruacjach, wielokrotnym oddawaniu krwi czy problemach z absorpcją żelaza (po usunięciu żołądka, w przypadku celiakii lub choroby Leśniowskiego-Crohna).
Brak witaminy B12 i/lub kwasu foliowego prowadzi do tzw. niedokrwistości megaloblastycznej, która objawia się obecnością dużych erytrocytów w krwi obwodowej.
Niedokrwistość syderoblastyczna jest efektem problemów podczas syntezy hemoglobiny i związanej z tym nadmiaru żelaza w organizmie.
Choroby przewlekłe, takie jak infekcje, nowotwory, choroby autoimmunologiczne lub nerkowe mogą powodować anemię. Cytokiny hamujące produkcję erytrocytów w szpiku oraz zmniejszenie produkcji erytropoetyny przez nerki odgrywają tu istotną rolę.
Niedokrwistość hemolityczna powoduje nadmierną destrukcję erytrocytów zarówno wewnątrz jak i poza naczyniami (głównie w śledzionie, ale również w wątrobie). Może być ona wrodzona, spowodowana różnymi defektami czerwonych krwinek prowadzącymi do ich rozpadu, lub nabyta – wywołana na przykład przez reakcje immunologiczne, infekcje czy pewne leki.
Niedokrwistość aplastyczna jest efektem niewydolności szpiku kostnego i oprócz anemii, można zaobserwować zmniejszoną ilość leukocytów (leukopenia) oraz płytek krwi (małopłytkowość). Zjawisko to, związane ze zmniejszeniem liczby wszystkich elementów morfotycznych krwi, nazywamy pancytopenią. Aplazja szpiku może występować po wystawieniu organizmu na promieniowanie jonizujące, niektóre substancje chemiczne (benzen), leki lub infekcje wirusowe.